Start
Algemeen
Nieuws
Laatste nieuws
Foestrumer
Feest 2016
Feest 2010
Feest 2007
Feest 2004
Winterfoto's
Dodenherdenking
MFC
Archief 2015
Archief 2014
Archief 2013
Archief 2012
Archief 2011
Archief 2010
Rondleiding
Agenda
Geschiedenis
Omgeving
Links
Zoeken/info
1250 jaar
Pl. Belang
Reacties
0-1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-18-19-20-21-22-23

REDACTIELEDEN

C. Loonstra
J. Wiersma
0. BijIstra
J. de Bruin

Fam. Meyer (verspreiding)
Ronnie van Assen (vormgeving)

Kopij voor de eerstkomende FOESTRUMER inleveren voor

24 november 1999

inleveren bij mevr. J. Wiersma, E. Meinertswei 11, Westergeest Jaargang: 10
Nummer: 3

BESTE DORPSGENOTEN



" 't is weer voorbij die mooie zomer " en dat de zomer mooi is geweest kunnen we niet ontkennen, met al die prachtige dagen die we hebben gehad.
Wij als redactie hopen dat u allemaal van een mooie vakantie uit of thuis heeft genoten, zodat u met plezier de donkere herfstdagen in kunt gaan, boordevol energie om weer mee te doen aan al de activiteiten welke de diverse verenigingen en clubs weer hebben opgestart deze maand en dat het weer heel wat is kunt u ook nu weer in uw eigen dorpskrant de Foestrumer lezen.
Maar niet alleen wat er komt staat er in, ook van wat er de afgelopen zomer is gebeurd, kunt u lezen in de verslagen
welke ze hebben ingeleverd bij de redactie om het nog eens al lezend in gedachten over te doen.
Toch vinden wij het jammer dat er niet meer van de verenigingen en clubs wordt ingeleverd. Dit is wel eens meer geweest. Daarom leek het ons een goed idee om er de volgende keer er iets in te krijgen over de aktiviteiten van de
diverse buurtverenigingen. Daarom is ons verzoek aan alle buurtverenigingen om eens in de pen te klimmen ons iets te
vertellen over wat ze doen. De buurtvereniging die aan de beurt is, krijgt te zijner tijd een berichtje van ons.
Veel nieuws is er van redactie zijde op dit moment niet te melden, zodat wij ook deze keer u veel leesplezier toewensen met deze september uitgave van de Foestrumer.

De Redactie


3


VOOR OP UW PRIKBORD!!


AGENDA


Oktober:
21 Informatieavond K.N.R.M. van de Watersportvereniging
22 Dropping voor kinderen. Start bij Ljeppershiem (FC)
29 Film voor de jeugd van 12 jaar en ouder georganiseerd door de jeugdsoos
November:
5 Survivaltocht voor inwoners van Westergeest, Oudwoude en Triemen (i.p.v. dropping volwassenen) (FC)
11 Lampionnenoptocht Sint Maarlen (FC)
26 Karten, georganiseerd door de Culturele Commissie
December:
10 Toneelstuk van de Bunte Houn in de Fokkema's Pleats
11 Toneelstuk van de Bunte Houn in de Fokkema's Pleats

FAMILIEBERICHTEN

GEBOREN:
4 Juli Geartsje, dochter van Jabik en Fokje de Bruin, E.Meinertswei 29a.


4

NIEUWS VAN PLAATSELIJK BELANG

Naar aanleiding van onze brief aan B en W is er inmiddels een gesprek geweest. B en W spreken uit, dat zij graag verder willen met Plaatselijk Belang Westergeest. Voor Simmer 2000 is er een "Werkgroep" in het leven geroepen. Deze bestaat uit Plaatselijk Belang, Culturele Commissie en Feestcommissie. Gedacht wordt aan een 2-dagen durend feest op 14 en 15 juli 2000.
Plaatselijk Belang wil ook graag weten wat onze inwoners vinden van het dorp met name hoe het er in de toekomst uit zal zien. Hiertoe is door Plaatselijk Belang besloten om door middel van een enquete alle bewoners hun mening kunnen geven, zodat wij een beleidsplan op kunnen zetten voor de komende jaren.
Bouwkavels: hierover zal de gemeente binnenkort duidelijkheid verschaffen over de plaats. Het ligt in de bedoeling, dat de "Dobbe" wordt schoongemaakt en voor zover mogelijk zijn oorspronkelijke grootte terugkrijgt. In samenwerking met de Vogelbescherming zal er een hekwerk rond de "Dobbe' worden aangebracht.
Bestuur Plaatselijk Belang.


5

NIEUWS VAN DE CULTURELE COMMISSIE

Zaterdag 28 augustus organiseerde de Culturele Commissie een spellenmiddag op het Ljeppershiem voor jong en oud. Het thema werd wat in de Country en Western sfeer gezocht, dus de spelen werden daar ook op afgestemd.
De jongere jeugd kon 's middags de spelletjes afwerken en konden ook een ritje op de pony rijden, een foto werd nog beschikbaar gesteld en ze konden zich door Jannie en Jennie laten schminken. Hiervoor was een grote belangstelling. Daarna was het de beurt aan de ouderen met o.a. hooivorkgooien, darten en koe melken enz. Nadat alle punten over de verschillende onderdelen bij elkaar waren opgeteld, kwamen als hoogsten uit de bus:
1. Hein Adema: 75 punten
2. Minze van der Velde: 72 punten
3. Willem Keizer: 67 punten.
Er was niet een aparte damesklasse, maar er mag wel vermeld worden, dat Sonja Bijlstra met het hoogste aantal punten uit de bus kwam, wat de dames betrof, n.l. 62 punten.
's Avonds werd er nog gezellig feestgevierd in de tent tot in de kleine uurtjes en kan er teruggezien worden op een geslaagde dag.
De medewerkers en deelnemers willen wij vanaf deze plaats dank zeggen voor de medewerking.

26 november is er weer gelegenheid om een avond te karten. Deze keer niet naar Bergum, maar naar Leeuwarden om de lange wachttijden te beperken, wat de deelnemers als niet zo prettig hebben ervaren.
Opgave 16 jaar en ouder tot en met 1 november bij Wietske Keizer (tel. 445437). De kosten zijn fl. 35,-


6

In de Kerstvakantie zal er geprobeerd worden om voor de jeugd Vm de basisschool iets te organiseren. In de volgende Foestrumer leest u daar meer over.
Zo ook voor de ouderen. Daar wordt nog druk aan gewerkt om daar een avond in januari of februari voor te verzorgen.
Wie heeft belangstelling om gitaarles te volgen? Opgave bij Aldert de Vries (tel. 445574).

De Culturele Commissie




COUNTRY/WESTERNFEEST IN WESTERGEEST



Op de foto broer en zus Johan en Tineke Brouwer getooid en geschminkt op de pony voor een ritje onder begeleiding van Willem Keizer.

WESTERGEEST - Zaterdag organiseerde de Culturele Commissie Westergeest een gezellige spelmiddag voor de
jeugdige inwoners van Westergeest. De commissie bestaande uit voorzitter Gerrit Kempenaar, Jelle Auke Bremer. Aldert de Vries, Minke Adema, let Koster, Baukje Visser, Jilles Dijkstra en Wietske Keizer had voor deze dag het thema country als rode draad voor het samenzijn.


7

Er waren activiteiten voor jong en oud. Voor de kinderen tot en met acht jaar was er o.a. vlaggetjessteken, blikjegooien en kon er geshmink een ritje worden gemaakt op een pony. Voor de jeugd van negen tot en met zestien bestond het programma uit o.a. pijl en boogschieten, hoefijzergooien, koemelken, lassowerpen, darten en hooivormwerpen. Dit alles vond zaterdagmiddag plaats op it Ljeppershiem, waar zaterdagavond eveneens een gezellige avond was voor de volwassenen. Met medewerking van countryband Silverstone werd het een gezellige avond. De jeugd genoot zaterdagmiddag met volle teugen en de belangstelling was groot. Vooral ook het ritje op de pony maakte indruk. De culturele commissie organiseert jaarlijks een vier, vijftal gezellige dagen. Een playbackshow is een van de jaarlijks terugkerende hoogtepunten van de commissie. (Uit: Nieuws blad van Noordoost Friesland.)


BERICHTEN UIT DE PEUTERSPEELZAAL

Na de mooie zomervakantie draait de peuter speelzaal al weer een paar weken op volle toeren. Elke maandag-, dinsdag- en donderdagochtend zijn er weer zo'n 15 peuters in het pjuttersplak om samen met juf Nelie en een 9ndere vrijwilligster lekker actief bezig te zijn. We hebben voor de vakantie in korte tijd afscheid moeten nemen van 5 peuters. Zij gaan nu verder op de basisschool. Voor ons houdt dit in, dat er na de vakantie ook weer 5 nieuwe peuters bij zijn gekomen, dat is bijna 1 hele
groep.
We blikken nog even terug op de mooie weken voor de zomervakantie, die zich voornamelijk buiten afspeelden. Er
waren zelfs ochtenden bij dat de peuters niet eens binnen kwamen, maar lekker buiten op de speelplaats speelden.


8

Op 8 juli hadden we ons jaarlijks schoolreisje naar de speeltuin in Oudwoude. Bij moeders op de fiets vertrokken
de peuters ongeveer 9 uur richting de speeltuin. Na een uur heerlijk spelen ging het drinken en de chips er goed in. De
koffle en de cake vielen in goede aarde bij de moeders. Om ongeveer 11 uur gingen we weer richting huis.
De laatste schooldag was op 20 juli. Om 10 uur waren alle ouders welkom voor een kopje koffie. Van 10.30 uur tot
13.00 uur was de tijd weer voor de peuters. Eerst konden ze nog lekker buiten spelen, maar nadat er afscheid was
genomen van enkele peuters werd er lekker gesmuld van de patat. Dit was een traktatie van de grote peuters, die nu
kleuters zijn. Om 13.00 uur waren alle ouders er weer en kon de vakantie beginnen.
Op 6 september zijn we net als de basisschool weer begonnen.
Groeten van de ouderraad.



REISVERSLAG WESTERGEEST-POLEN
30 MEI-10 JUNI 1999

Na weken van voorbereiding was het weer zo ver. Annie is 2 volle dagen bij mij geweest om te strijken, sorteren. Eerst gaan we onze vaste adressen klaar maken en dan gaat alles in het algemeen in vuilniszakken. Daar moet heren- en dameskleding in zitten, want anders heb je in Polen nog meer werk. Als je op de brug staat bij Frankfurt-Oder begint de spanning. Hoe komen we met al onze smokkelwaar over 2 grensposten?

9

Binnen 5 minuten erover, wat ben je dan de Lieve Heer dankbaar. Vlug geld wisselen en wegwezen. De eerste parkeerplaats
was voor ons, het was zo warm en we waren vemoeid. Op eens stil plekje helbben we ons een half uurtje rust gegund.
Toen nog 5 uren rijden. Onze gastvrouw Moniek Klemenski had het eten al weer voor ons klaar. Toenl vlug naar ons eigen stekje, een huisje van de Burgemeester. Wij zijn 2 dagen bezig met vaste adressen om pakjes weg te brengen. Dan gaan we weg van de snelweg. Afgelegen dorpjes, wat je daar tegen komt het is vreselijk. Dat sommige mensen nog in onze ogen in houten duivenhokken kunnen leven. Wat waren die mensen blij met kleding en schoenen, maar vooral met rijst en thee. Ook veel
kinderen hebben we weer blij kunnen maken met schriften en pennen. Ook werden we weer uitgenodigd op het gemeentehuis. Er
werd ons koffle of frisdrank aangeboden. Jappie mocht even op de stoel van de burgemeester zitten. Verder willen we iedereen bedanken voor uw hulps kleding, enveloppen, maar 1 envelop die we vonden op het kastje in de gang, waar alleen op stond voor wat benzine naar Polen. En eerlijk dat hebben we dan omgezet in dieselolie. Zo zie je maar weer, dat kleine dingen ons moed geven.
Foestrum bedankt!

Geert en Griet & Jappie en Annie.


WYBREN KOMT NET WER

Doe fearre der wat omheech en tinkt: "Hoe krij ik it yn myn kop om Wybren tsjin Akke of te wagen".
It begrutte him om Boele en Gelske, de âlde minsken hawwe har alhiel foar him opoffere en no sa, it frjemde heidebloed lit er no fiele en ferleagent him nea.

10


"Hoe komt it no mei jimme âld arke, frege Boele, hy wol dochs nea wer farre of krûpe jim dêr tegearre yn".
Doe sei Geale dat der in wentsje by de Trekfeart yn Westergeast krije koe en it safier hinne is, dat ús beide heiten en
de húsbaas nei Kollum ta tein binne om it by de notaris fêst te lizen. Yn de âld arke wenje, dat ken ik Akke net oan
dwaan".
"Wybren sil wol wer boppe wetter komme, sa gie hy fierder en dan sil ik pynfiskje, wat wy mei it ûnderkommen dwaan sille, it goede spul der út en dan mar sjen", tinkt my.
"Toe Geeske, sei Gelske, bliuw hjir no noch efkes, kinst moai in stikje bôle mei ús opite, it is hjir al sa stil, ik wit net
as Wybren jûn wol thúskomt".
Hy sei dit ta, yn 'e arke allinne wie no ek net dat him oanlake. Tsjin njoggenen nimt hy ofskie fan har en stapt nei de arke en krûpt op bêd, de wekker hie der op ôfrinnen set.
Moarns seis ûre slokte hy gau wat kâlde thee troch it kielsgat en iet in stik brea mei in hompe tsiis en stuts ôf nei de
Beintema's. Doe't hy dêr oankaam, stie hy fersteld. Wybren yn petear mei Jan Menhear.
Wybren komt doe op Geale ta en sei: "Wat sjochst doe ferheard, ik koe wol in spoek wêze".
"No, heite, it sit sa, ik bin juster fan hûs of nei it gemeintehûs gien en dêr haw ik in bewyske krige, dat ik Nederlander
bin. It is dy net opfallen tink, mar yn 'e freedskrante stie in bericht oer lânsferhúzjen mei in oprop wa as hjir belangstelling foar hie om yn Ljouwert te kommen.
Mei de trein bin ik dêr hinne tein. Skean oer de wei by it station wie in kroech "Oranjehotel", stie derop mei meters grutte letters. Doe't ik der yn kaam, komt in swarte roek op my ta en dy makke my wiis wêr as ik wêze moast. De swellesturt brocht my nei twa manlju yn 'e hoeke fan de tapkeamer. Wat siet Wybren op 'e praatstoel, dat wie Geale net


11

went fan him, mar de hoed stie heech op 'e achterholle en dat sei genôch.
"Moast der ris hearre, sa sei hy, doet ik har frege as hja fan 'e lânsferhúzers wiene, krige ik in han fan harren en wiisden op in stoel, myn hiele stompe ein sakke der yn del. Oe, gosse, wat fielde ik my Iyts.
De swartroek kaam by my stean, hy bûgde him en frege wat ik drinke woe. Doe haw ik my fersint, ik hie graach in glês bier ha wollen, mar ik sei irl kopke kofje".
Dy mannen ha my it himd fan it gat frege, as ik ek troud wie. No ik sei, dat ik net wist hoe as in frommes sûnder klean der útseach, dêr laken hja om heite.
Mar yn it koart komt it hjir op del, ik gean oankommende freed fuort, njoggen oere moat ik op it station yn Ljouwert weze en ien fan harren nimt my dan mei nei Amsterdam, dan op 'e boat nei Amearika, hja ha my ek al sein hoe as dy boat hiet, mar dat bin ik wer fergetten. Heit en mem ha fan 'e moarn grine, mar dat ken my neat skele. Si, sa, Geale doe te plak en hy die de âld hoed wat fierder op 'e achterholle. "Hoe moat dat no mei de arke, frege Geale. Wybren spile der direkt op yn en sei: "It goede spul der út, dat is foar dy en dan brânne wy him op. ik betelje de petroalje, moaier ôfskie fan de arke ken ik my net tawinskje'.
"Wie dit no Wybren, tocht Geale, mar hawar it leit der no dochs sa hinne, hy moast him der by deljaan. Fierder gie de dei om mei teskjen en skjinmeitsjen, mar it skeat net bêst op, der siet wat in domper op. Seis oere waard helle en beide stappe yn neare nacht nei de arke. It dúveltsje waard oanstutsen en in protsje waarm iten makken hja klear. Doe sei Wybren: "Ik wol tongersdeinacht hjir noch sliepe en dan gean ik de oare deis nei heit en mem, ik moat myn fatsoen ek in bytsje hâlde". Doe klaaiden beide har út en krûpten yn 'e koai.

Oare kear: Ofskie en noch wat.


12

DR. FOKKE J. FOKKEMA
(artikel 16. 08.93 in het Nieuwsblad van N.0. Fnesland)

EEN MARKANTE FIGUUR

'Alle reden om even stil te staan bij een indrukwekkend iemand als Dr. F.J. Fokkema, die op 16 augustus, (nu na ondertussen zesendertig jaar geleden), tijdens een vakantie in Duitsland, op 85 jarige leeftijd is overleden . '
(Met dank aan de Ouheidkamer van Kol lum, van wie ik e. e. a. uit het Fokkema archief ter inzage mocht hebben om dit artikel samen te stellen)
Bij ons uit Westerqeest
Geboortig in Westergeest, (1878), als zoon van Jan Fokkema en Wypkje de Bruin, zijn velen van de ouderen (en van de familie) uit deze omgeving niet onbekend met het feit, dat ons dorp zich mocht beroemen op een Doctor in de Godgeleerdheid. Zijn vader, Jan Fokkema, stond bekend als een vooraanstaande koopman, boer en landheer en was voor een bepaalde tijd als gedeputeerde lid van de Provinciale Staten van Friesland.

Zijn opleidinq en studie
Hij was financieel wel in staat om zijn zoon, die de Lagere School op de Triemen getrouwelijk had gevolgd, te laten studeren op het gymnasium van de Doetinchemse Stichtingen. Voortgekomen uit het Reveil. Na deze opleiding volgde Fokke de theologie-opleiding in Groningen, waarvoor hij in 1902 zijn candidaatsexamen deed. Hij heeft ook nog enige tijd aan de Friedrich Wilhelms Universiteit in Berlijn gestudeerd. Voor zijn doctorale studies en voor zijn promotie is hij verder gegaan in Groningen. Gepromoveerd bij de bekende Prof. Dr. Isaac van Dijk. In 1907 promoveerde de doctorandus cum laude op het proefschrift: "De godsdienstig wijsgerige beginselen van Mr. Groen van Prinsterer".

In het ambt van dominee
Na zijn promotie was dr. Fokkema enige maanden hulpprediker bij ds. J. van Dijk (Mzn) te Doetinchem, waar hij dus ook zijn middelbare studie had gedaan. Op 12 april 1908 werd hij door ds. Politiek van Oudwoude/Westergeest bevestigd in de Hervormde Kerk van Westeremden (even ten noorden van het lijntje Stedum/Loppersum)

Hij wordt zendingsman
Op 10 mei 1914 kreeg Dr. Fokkema in verband met zijn benoeming tot


17

mede-zendingsdirecteur van het samenwerkingsverband van de Rotterdams/Utrechtse zendingsgenootschappen eervol ontslag van zijn domineestaak in Westeremden. Op 1 augustus 1921 volgt hij dr. A.M. Brouwer op als rector van de Zendingsschool te Oegstgeest. Deze functie vervulde hij precies 25 jaar. Op 1 augustus 1946 werd dit rectorschap tijdelijk overgenomen door de bekende zendingsman prof.dr. H. Kreamer, terwijl bleef dr. Fokkema aan als docent. Uit het archief blijkt een zeer grote waardering voor het werk van onze dorpsgenoot.

Het overlijden van ziin vader
Ondertussen was al in op 21 december 1916 al op 64 jarige leeftijd zijn vader Jan Fokkema overleden. Deze had niet alleen zitting gehad in de Staten van Friesland, maar was zelfs hoofdbestuurslid geweest van de Christelijk-Historische Unie . Misschien verklaart dit ook nog enigszins de keuze van het genoemde promotie-onderwerp van de zoon. Er is nauwkeurig bijgehouden wie er deelnamen aan de begrafenis en ook de dragers worden allen afzonderlijk genoemd, waarvan ik als kind meerderen later nog gekend heb. Behalve de namen van familie, zoals De Bruin, Vries, De Vries, Van der Veen, kom je ook verschillende kerkelijke figuren tegen, zoals Van der Haak, Klaver en Stelma bijvoorbeeld.
Ook was de tweede vrouw van Roelof Jochums Raap, Ybeltje Haalstra, met de kinderen Wiebe en Elske aanwezig. Roelofs Raaps eerste vrouw, Aaltje de Bruin, was een zuster van de echtgenote van de overledene en zelf reeds op 25 jarige leeftijd overleden. (U kunt die familie relaties eventueel nog nagaan in de artiekelen-serie over de Raap-familie in deze krant van vorige zomer). Er wordt vermeld dat wegens ziekte ds. Politiek de begrafenis niet kan leiden en dat ds. Griffijn van Kollumerzwaag diens plaats inneemt. Ook kon de zoon, dr. Fokkema, de begrafenis van zijn vader niet bijwonen. Ds. Griffijn doet voorbede voor zijn herstel. Wij zouden aan deze afwezigheid wel eens te danken kunnen hebben dat alles zo gedetailleerd voor ons bewaard is gebleven. Verder wordt in het gebed van ds Griffijn de Heere geprezen voor wat Hij in Jan Fokkema aan volk en kerk en school gegeven heeft. Bij het geopende graf sprak nog een heer H.D. Mulder van Doetinchem, waaruit blijkt dat de overledene niet alleen zijn zoon daar voor zijn middelbare school oplelding naartoe had gezonden, maar ook dat hij dit Doetinchemse werk van harte heeft gesteund en ondersteund.

De verdere levensloop van dr. Fokkema
In de periode van de zendingsschool in Oegstgeest is de overigens stricte rector zeer geliefd bij zijn studenten. Studenten, die zich heel intensief voorbereiden op het zendingswerk, vaak voor het toenmalige Nederlands Oost of West Indië.


18

Hoe geliefd hij geweest moet zijn blijkt ook uit het feest wat hem door de oud-studenten op 7 juni 1958 is bereid op zijn 80 ste verjaardag. De viering van zijn ambtsjubileum in 1948 had op zijn eigen verzoek geen plaats gevonden. Dit wordt in
verband gebracht met het overlijden van zijn vrouw op 5 juli 1946. 'Het geloof was een zaak van zijn hart. Hij heeft op de zendingsschool een geslacht van zendelingen gevormd en hij heeft hun als theoloog een Schild voor het leven meegegeven' zoals later op zijn begrafenis gememoreerd zou worden. (De oud-leerlingen hebben samen nog een gedenksteen geschonken, bij het graf in Westergeest)
Enkele indrukwekkende toespraken van dr. Fokkema van de zendingsconferentie-weken behoren ook tot het archief. Hieruit blijkt o.a. dat hij in 1930 het gevaar van het nationaal-socialisme al ziet aankomen en er voor waarschuwt. Hij was een markante persoonlijkheid, die geen eer zocht voog zichzelf, maar in eenvoud en bescheidenheid zijn taak
verrichtte. In 1937 kreeg hij een benoeming tot kerkelijk hoogleraar te Groningen. Hij nam deze eervolle positie echter niet aan. Ik herinner mij een ingezonden schrijven van Klaas van der Schaaf uit Amerika in deze krant, waarin Klaas vsrtelde dat zijn ouders (Geert en Saakje) toentertijd een brief hadderi ontvangen van hun vriend dr. Fokkema met een uitleg over het bedanken hiervoor. Hij schreef: 'het Hart heeft vaak zijn redenen, waar de Rede geen weet van heeft'(aanhaling van
de filosoof Pascal).

Teruq naar Doetinchem
In juni 1953 was dr. Fokkema 75 jaar geworden en op 6 september van dat jaar wordt hij opnieuw predikant. Hij wordt samen met zijn dochter Anneke, die ook theologie studeerde, verbonden aan de Ned. Herv. Zendingsgemeente te Doetinchem, om pastor te zijn voor de niet vele overgeblevenen uit de Reveil-tijd. Doetinchem, de plaats van zijn opleiding in Ruimzicht en de plaats waar hij als hulpprediker was begonnen. Woning en kerkgebouw vormden éen geheel. Door een zijdeur van hun woning konden zij zo hun kerkgebouw betreden. Nog bijna tien jaar mocht hij dit werk doen.

Persoonliike herinneringen
Jonge mensen in Westergeest stonden zondagsavonds vaak bij de smid, waar zich ook de brievenbus bevond. Mijn herinnering uit het verre verleden, waarschijnlijk van tijdens de oorlog, is een moment van stilte, omdat ds. Fokkema langs wandelde om een brief te posten. Hij waardeerde die eerbied van ons met een tikje aan zijn hoed.
Wie zou ooit gedacht hebben dat ik zoveel jaren later bij hem in Doetinchem uitgenodigd zou worden op de koffie? Zelf was ik, met


19

mijn vrouw, in afwachting om naar Afrika te gaan als leraar aan een school van de zending en in de wachttijd aan een conferentie-centrum in Hummelo verbonden. We hadden net ook zelf een opleiding aan een zendingsschool in Frankrijk achter de rug, en zo kwamen we als pasgetrouwd stel vlak bij Doetinchem terecht. Wij wilden graag nader kennis maken met de grote zendingsman dr. Fokkema. De beste manier was om op zondagmorgen naar de kerkdienst te gaan aan de Van Nispenstraat, waar hij zou voorgaan. Met de groeten op zak van burgemeester van Hummelo, Jhr. Van Panhuis, dachten we wel persoonlijk contact te kunnen krijgen. We vielen al tamelijk gauw op in de kleine gemeente en na de dienst kwarn de toen bijna 80 jarige predikant
naar ons toe en toen hij merkte dat ik een Westergeester was riep hij naar Anneke dat ze koffiedrinkers kreeg. Dit was dus onze eerste kennismaking en daarbij gaven onze zendingsplannen veel stof tot gesprek. Bij een ziekenhuisopname in Doetinchem kwam da. Anneke Fokkema, als ziekenhuis pastor, aan het bed van mijn vrouw. In ons verlofjaar in 1962 werd ik als leraar aan de Mulo te Doesburg verbonden en als lid van de Baptistengemeente te Arnhem sprak ik vaak op hun Evangelisatiepost in een cafézaal in Doetinchem, waar dr. Fokkema nog enkele keren in zijn laatste levensjaar kwam luisteren naar zijn dorpsgenoot. Met mijn ouders ben ik in die tijd ook nog eens naar de dienst van de Hervormde Zendingsgemeente geweest en opnieuw werden we uitgenodigd voor de koffie. De laatste nieuwtjes over ons dorp en ook verhalen van vroeger, zelfs over de trekschuit, als tegenstelling tot het 'hedendaagse' gejaagde leven, kwamen ter sprake. Deze contacten hebben, toen dochter da. Fokkema met de kleine overgebleven kudde overging naar de Grote Hervormde Kerk, uiteindelijk nog mede geleid tot he overdragen van woning en kerkgebouw aan de Baptistengemeente. Een paar keer per jaar word ik nog in Doetinchem uitgenodigd om |n hun diensten te spreken en als ik dan sta op de plaats waar deze grote zendingsman uit Westergeest stond, dan kan ik met grote dankbaarheid terugdenken aan de zegen die hij voor velen is geweest. Dat op zichzelf is reeds een bron van inspiratie. Een man die leefde uit de beloften van God en daarop zijn geloof bouwde en dat uitdroeg.

Jasper Schotanus
Postbus 99
3910 AB Rhenen


20

UT US FERLINE

It hat yn desimber 1899 sa hurd waait dat in ynwenner fan Westergeast (P. B.) mei syn hûnekarre de Trekwei ôfblaast
is. Sa de Trekfeart yn. Ik kin net rjocht útfine wa't dize P.B. west hat.
Miskien (ek) in keapman? Sa moatte de keallekeaplju nammers ek mei de hûnekarre by de boeren del gien wêze. Keaplju Iyk as Germ Ulkes Dijkstra, Hedzer Raap en Hindrik Raap, faaks ek mei in hûnekarre (?).
Jinte Koster ut Kollum fertelde my ris fan in bysûndere grêfstien op it tsjerkhôf fan Westergeast. Hy wie ris mei Durk Adema foar it ien of it oar nei tsjerke west, doe't Durk him in grêfstien sjen liet fan ien dy't noch net ferstoarnwie.... Op dize stien stie it folgjende al bikke:
Zoals u bent, was ik voor dezen,
zoals ik nu ben, zult u eens wezen
De stien moat oan'e súdkant, tsjin 'e Kalhûswei oan, op it tsjerkhúf stien ha, mar Jinte Koster hat de stien nea wer werom fine kind!
Krekt 100 jier ferlyn, yn oktober/novimber 1899, binne in protte arbeiders dwaande yn de ierdappels en de sûkereiwoartels. No hiene hja, foaral by't hjerst, ek wol wurk by de gemeente. Dêr moast grint riden wurde foar it ûnderhâld fan de wegen. Architect Zondag moat doe ris raar opheart ha doe't de manlju it sûkerei riden foar gean lieten op it grintriden. Hy sil der gjin euvelmoed yn hawn ha dat der genôch sûkerei wêze moast en de ovens hjit bliuwe moasten. Der binne in protte weinen fol sûkerei nei it fabryk fan Heine Wiebes de Bruin (* 20 febrewaris 1861 yn Westergeast,


25

+ 6 maaie 1914) foar "De Wask" op 'e bult brocht. Wannear't it wyndroech wie koe it yn it fabryk brocht wurde. Dat gie mei in koer op 'e rêch. Yn it fabryk koene de stampers mar begjinne om der, siz mar, blokken fan te stampen. Dy brochten de manlju dan wer op de droechsouder.
Sa krompen de woartels oant hja droech wiene, klear om brûkt te wurden as "kofje". Want echte kofje wie te djoer.
Yn 1940 wurdt de droegerij oernaam troch de Koöp. Gêrsdroegerij "De Bûnte Houn". Dizze Koöperaasje wie yn 1940 oprjochte mei 25 leden. De broers Vos skriuwe harren foar fl. 1825,00 yn foar de ferbou fan de âlde sûkerei-droegerij.
Yn 1947 waard der in begjin makke mei it droegjen fan krûden. Yn de droegerij fan "De Bûnte Houn". In jier letter kaam der njonken de gêrsdroegerij in eigen krûdendroegerij, dy't in pear jier letter al wer te Iyts wie. Yn 1952 hie Westergeast de iennichste krûdenkooperaasje fan Nederlân!
Healweis augustus 1939 waard de wettermoune yn de "Weerdeburen" by de Wâlddyk ôfbrutsen.
Nijs út 1989.
Yn de Ljouwter krante fan 27 july 1989 stie (omke) Auke van Assen mei syn tún. De redaksje wie tipt mei de wurden: "Jimme moatte ris by Auke van Assen achterhûs sjen, want wat dy dêr fertoant dat sjogge jo nearne oars". En doe't de Blomkje-sjury oan de Bumawei 19 kaam moasten hja bekinne dat der neat te folle sein wie. Auke van assen waard troch de jury útroppen ta de bêste blomker fan Westergeast en omkriten.
It doarpsfeest yn july 1989 wie in grut sukses mei in "Stratenfestival" yn kombinaasje mei de "Stratenplaybackshow" (de kombinaasje Trekwei, Keatlingwier en Walddyk kaam as bêste nei foarren mei 46 punten), in solex-race,


26

in puzelrit mei auto's (L. Adema waard dêrmei de bêste) en fansels spultsjes. De útslag fan de optocht mei 11 fersierde weinen wie:
1. "Libben effer it ûleboerd', Eelke Meinertswei-noard;
2. "De einden aan elkaar houden", Eelke Meinertswei-súd;
3. "Hoedje wip", famylje Bylstra;
4. "Het indianendorp", Kalkhúswei;
5. "Mei syn seizen op fekânsje".
By de fietsen krige de Motormuis de earste priis.
Febrewaris 1989.
It doarpsbelang hie har gearkomste/fergadering wer, en wer kaam men oer in jachthaven te praten. De planning foar in jachthaven wie 1993/1994, sa sei wethâlder Hogendorp.
Yn 1989 bestie de Kristlike Brassband "De Bazuin" 80 jier en dêrom wie der in jubileum-konsert yn de Hervoarme tsjerke. Dirigint Kuipers hie it himsels en de band net ienfâldig makke mei de mars B.B. & C.F. Mar ek mei New World Fantasie bleaun de spanning oan it lêste ta.
By in jubileum hearre leden mei in fertsjinste nei foarren helle te wurden. Foarsitter Piet van der Veen helle dize kear Jan Banga, âld foarsitter Jacob Bijlstra, Klaas Jepma, 2e dirigint Jilles Bijlstra, Auke Banga, Thom Reitsma, Durk Adema, Sape de Vries, Jellie en Fokie v/d Veen nei foarren. Griet, it jongste lid, waard ek nei foarren helle. Hja fierde ek har jierdei. Wie ien fan de sprekkers nog bang dat de âldere leden it tempo niet by hâlde koene yn de Galop van Malcolm Arnold, it wie noed om neat. It stik waard kreas delset.

Ybele Steenstra


27


SIMMERWEI

De Simmerwei falt foar it grutste part ûnder Aldwâld, mar it westlike stik heart ûnder Westergeast. De grins tusken beide doarpen wurdt foarme troch de brede sleat nei it gemaaltsje. Mei oare wurden: it 'Autodemontagebedrijf Westergeest' stiet net op it grûngebiet fan Westergeast, mar op dat fan Aldwâld. Dat wit fansels net elkenien, dat derom stiet it yn it tillefoanboek ûnder Westergeast en net ûnder Aldwâld.
Lykas alle âlde wegen wie ek de Simmerwei oarspronklik ûnferhurde. Yn âlde stikken is sprake fan de 'zandweg' fan Westergeast nei Aldwâld. Der lei yndertiid noch in fuotpaad njonken. Yn 1903 waard de 'zandweg van Oudwoude Westergeest' oer in lingte fan 1400 meter omfoarme ta in 'kunstweg' (sa waard in ferhurde wei earder neamd). De gemeente droech de helte fan de kosten, de rest moast opbrocht wurde trOch partikulieren dy't der belang by hienen. Om't it fuotpaad net ferhurde waard, wie de Simmerwei yn dy tiid lang sa breed net as no. Sels kin ik my it âlde smelle weike fan de gêrsdroegerij by de Bûnte Houn oant de Spûkepleats by Aldwâld noch wol foar eagen helje. In foudpaad lei der doe al net mear neist. Doe't de wei ienkear ferhurde wie, woe fansels net ien mear fan dat ûnferhurde paad gebrûk meitsje. Dat moat doe yn 'e berm opgien wêze.
It hat oan 1953 ta duorre foar't de Simmerwei ferbrede waard en wol ta 6 meter mei oan wearskanten in betonrâne fan in heale meter. De Kollumer Krante fan 23 oktober 1953 wie optein. Der lei no 'een prachtige mooie weg. De oude Zomerweg, 'n smal en slecht weggetje met vele kuilen en gaten, waardoor men met kunst en vlieg werk moest manoeuvreren en die soms en sommigen angstkloppingen gaf als men een tegenligger zag naderen, kan men er niet in terugvinden', sa skreau de krante. Tagelyk waard ek de Mûntsewei nei Feankleaster ferbrede, want dat wie oan dy tiid ta ek mar in smel weike. Yn beide gefallen hoegden der gjin nije sleatten groeven te wurden, want de berms wienen sa breed dat der rûmte genôch wie.
De namme Simmerwei waard yn 1954 offisjeel fêststeld. Yn it


28

preadvys oan 'e gemeenteried stie inkeld: 'Simmerwei handhaven', sûnder fierder útlis. It gie dus dúdlik om in besteande namme. Dat dy namme âld is, hoecht net ien oan te twifeljen. Hy stiet op 'e gritenijkaart fan Kollumerlân ut 1847 en ek op 'e kadastrale kaart ut 1823, beide kearen as 'Zomerweg'. Dat wol net sizze dat der ek net oare oantsjuttingen yn gebrûk west ha. Sa waard yn 1847 troch de tsjerkfadij fan Westergeast oan skoalmaster Harmen van Teijens in bedrach fan fl. 10,63 útbetelle foar it ûnderhald fan it foudpaad 'op Oudwoudumerweg'. Dat is fansels itselde as de Simmerwei fan no. Oft de tsjerke doedestiids it hiele ûnderhâld fan it fuotpaad betelje moast, is net alhiel dúdlik. Op himsels binne ferskillende nammen foar deselde wei neat bysûnders, want dat kaam yndertiid wol mear foar.
Sa't ik earder al ris skreaun ha, waard ek de Eelke Meinertswei yndertiid wol as Simmerwei oantsjut. Ik ha doe ek al meidield dat op 'e kadastrale kaart fan 1823 net inkeld 'Zomerweg' stiet, mar 'Zomerweg naar Dokkum'. Derby steane allinnich de earste beide letters (dus 'Zo') by de tsjintwurdige Simmerwei en de rest by de Eelke Meinerwei. Pakke wy no de kaart fan it wetterskip 'De Headollen', noardlik fan Keatlingwier, út 1921 derby, dan sjogge wy dat dêrop de wei tusken de TrekFeartsbrêge yn Eastwâld ûnder Driezum en de Keatlingwierster brêge yn de 'Zomerweg van Driesum naar Westergeest' neamd wurdt. Dat alles is gjin fersin, want al yn âlde stikken út 1660 en 1668 is sprake fan in Simmerwei by Keatlingwier en in Simmerwei yn de buorren fan Westergeast. Eins moatte wy size dat eartiids de hiele wei fan Aldwâld ôf oant Eastwald ta Simmerwei neamd waard. Hjoed-de-dei wurde foar dat trajekt mar leafst fjouwer nammen brûkt: earst komt de Simmerwei, dan de Eelke Meinertswei, dan de Weardebuorsterwei (oant de Keatlingwierster hoeke ta) en dan Keatlingwier.
Dizze Simmerwei wie net samar in wei. Foar it graven fan de Trekfeart (1654-1656) en de komst fan de Trekwei wie dit in ûnderdiel fan de lânwei fan Grins nei Dokkum. Fan Grins gie de wei, foar in part oer itselde trajekt as de strjitwei fan no, nei Visvliet. Dêr lei al om 1400 hinne in brêge oer de Lauwers. Dan bûgde de wei ôf nei Kollum (de tsjintwurdige Hesseweg) om dernei oer Aldwâld en Westergeast nei Driezum ta te rinnen. Dêr wie in belangrike splitsing. Nei Dokkum ta


29

moast men rjochttroch: de tsjintwurdige Achterwei del, dan rjochtsôf de Dokkumerloane, dy’t trochrûn oan it Dokkumerdjip ta (want der wie noch gjin Trekwei), en it lêste stik gie it oer de dyk oan de súdkant fan it Djip. Sloech men yn Driezum linksôf (dat koe doe allinnich by de earste hoeke), dan reizge men troch de Dokkumer Wâlden nei Rinsumageast en sa fierder nei de Dokkumer Ie ta, dêr't op dat plak sa'n 500 jier lyn ek al in brêge lei.
Net allinnich foar reizgers fan Grins nei Dokkum, mar ek foar wa't fan de Martinistêd nei Ljouwert ta woe, wie de wei oer Westergeast fan belang, teminsten oan 1533 ta. Pas yn dat jier kaam nammentlik in ferbining ta stân fan Ljouwert nei Swarteweisein yn de lege krite by de Grutte en de Lytse Wlelen. Dat wie de Swarte wei en dêr komt fansels ek de namme Swarteweisein fan. Foar dy tiid rûn de bêste route nei Ljouwert oer Westergeast. Men reizge dan net troch nei Dokkum ta, mar nei Rinsumageast en dan gie it fierder mei it skip nei Ljouwert.
Spitich is wol dat der gjin reisferslaggen bewarre binne, dêr't dizze route yn beskreaun wurdt. It iennichste wat der wat op liket, is is oantekening oer in tocht fan Hessel Martena út 1514 fan Aduard, dus ticht by Grins, nei Ljouwert. Op dat stuit wie it oarloch. Grins waard belegere en ek Hessel Martena, yn dy tiid ien fan de meast foaroansteande mannen fan Fryslân, die dêr oan mei. Oer syn reis nei Ljouwert liet er it folgjende opskriuwe: "van Aduard naar Kollum, overt water van Koilum nae Dresem (=Driezum) mit mijn paarden ende knechten, op die Geest (=Rinsumageast) overt water tho Leewerden". Opfallend is dat Hessel Martena fan Kollum nei Driezum oer it wetter reizge. Ik tink hast net dat er dat hiele stik mei it skip ôflein hat. Hy hat nammentlik ek noch oantekenje litten dat er twa spionnen(!) betelle hat "die ons owert water brochten tho Dresem op Wester Geest". Wat er dêr krekt mei bedoelt, is net alhiel dúdlik. Waard allinnich it stik fan Westergeast nei Driezum (en net oarsom) oer it wetter ôflein? En werom wienen der spionnen by noadich? It is min te sizzen.
As lêste noch wat oer de namme Simmerwei. Dy betsjut neat oars as in wei dy't allinnich simmers brûkber is. Sa wurdt no mei in 'simmerdyk' noch altiten in dvk bedoeld dy't allinnich mar simmers it


30

wetter keare kin. De namme Simmerwei docht dan fansels wol wat frjemd oan foar ien fan de belangrykste wegen yn it Fryslan fan sa'n 500 jier lyn. Wy moatte lykwols net ferjitte dat der yn dy tiid yn ús kontreien noch hielendal gjin goeie lanwegen bestienen. De ferbiningen oer it wetter wienen folle better. De reizgers oer langere ôfstannen makken dêrom mar in lyts part fan it jier gebrûk fan de lânwegen. Fierders kin yn ús omkriten op noch in oare belangrike wei wiisd wurde mei de namme Simmerwei (dy wurdt ek wol Simmerdyk neamd): de wei dyt noch altiten fan it Swart Krús by Noardburgum achter Hurdegaryp lâns nei Tytsjerk ta rint. Doe't de Swarte Wei fan Swarteweisein nei Ljouwert der al wol wie, mar de Grinzer Strjitwei fan Twizel ôf yn de rjochting fan Swarteweisein noch net, wie dat in belangrike skeakel yn de ferbining fan Grins nei Ljouwert. Al mei al is ús eigen Simmerwei stadichoan ôfsakke ta in weike fan inkeld noch mar pleatslike betsjutting.

Oebele Vries



NIEUWS VAN DE JEUGDSOOS

FILM!!!

Hallo jeugd van Westergeest. Vrijdag 29 oktober a.s. gaan we naar de film. Ben je 12 jaar of ouder, geef je dan snel op voor 15 oktober bij Simon Kooistra, Bumawei 9. Eigen bijdrage ƒ 5,00

Graag betalen bij opgave.

Leiding jeugdsoos.


31

TOANIELSELSKIP "DE BUNTE HOUN"

Freed 10 desimber en saterdei 11 desimber bringe wy foar de lêste kear dizze ieu, ja sels foar de lêste kear yn dit millennium in toanielstik yn Westergeast op 'e planken. De freed is wer ornearre foar de net-smokers, dus de seal bliuwt de hiele jûn reekfrij. De saterdeis mei der fansels wol wer smookt wurde.
De foarige kear wie der yn it stik in goadinne oanwezich, mar yn dit stik stiet eltsenien wer mei beide fuotten op 'e grûn en moatte de persoanen har eigen problemen wer oplosse. En dat falt lang net altiten ta.

In koarte ynhâld:
Iebe sit yn 'e juwielenhannel (pearels, briljanten, earmbannen ensf.) en giet der fan út dat er de moandeis as direkteur bineamd wurde sil troch de rie fan kommissarissen. Dit wykein wol er him dan ek rêstich hjir op foarbereide. Mar spitigernoch foar Iebe mislearret dit folslein, want der bart ynienen fan alles. Der komt in jongkeardel del dy't mei syn dochter trouwe wol, syn frou wol nei de kapper, mar slagget der op ien of oare manier net yn. Binne syn pearels wol feilich yn 'e brankast? Hoe lit in âld kolonel b.t. (bûten tsjinst) de hiele húshâlding yn 'e hobbel rinne? Wat moat dy taksy-sjofeur en wêrom wol er net wer fuort gean? No ja, hoe dan ek, oan it ein fan it stik sil it jim allegear wol dúdlik wêze en kinne we mei mekoar noch gesellich neisitte. Wy hoopje dat de seal beide jûnen wer grôtfol sitte sil en dat we achterôf wer op in hiel noflike jûn werom sjen kinne. Fan te foaren bringe we noch wol in briefke by de doarren lâns mei fierdere ynformaesje. Beide jûnen, freed 10 en saterdei 11 desimber begjinne wy yn elts gefal om 20.00 oere yn 'e Fokkema's Pleats. Oant dan !

It bestjoer fan t.s. "De Bûnte Houn".


32

BEDRIJVEN

In deze uitgave van de Foestrumer gaan we u kennis laten maken met 1 van de nieuwe bedrijven hier in Westergeest. En dat is kapsalon "De Knipskuorre" van Ineke Hiemstra. Nu zullen velen zeggen, Ineke Hiemstra die kennen we niet maar wanneer we zeggen dat ze samenwoont met Siemen Hoeksma van loonbedrijf Hoeksma zal het u bekender voorkomen. Per 13 september j.l. heeft Ineke kapsalon "De Knipskuorre" geopend aan de Walddijk 5 hier in Westergeest, een kapsalon waar zowel dames als heren geknipt kunnen worden volgens de nieuwste mode. Ineke kan staven op een 10 jaar lange ervaring welke ze onder meer heeft opgedaan bij kapper Fokkema te Kollumerzwaag, na een gedegen opleiding te hebben genoten aan de kappersvakschool te Leeuwarden, zodat u verzekerd kunt zijn dat uw haar in goede handen is bij Ineke Hiemstra. Wee hopen dat ze het bedrijf mag zien groeien met clientèle niet alleen uit Westergeest maar vanuit de hele regio. Voor wat betreft de openingstijden en telefoonnummers verwijzen we u naar de advertentie in deze uitgave van de Foestrumer.
KAPSALON DE KNIPSKOURRE
Walddyk 5
9295 LE Westergeest


33

NIEUWS VAN DE WATERSPORTVERENIGING

Op donderdag 21 oktober om 7.30 uur organiseert de Watersportvereniging 't Skipjagersgat in de Fokkema's Pleats een film en informatieavond over het reddingswerk van de K.N.R.Maatschappij.
Entree ƒ 5,00, dit ten bate van het reddingswezen.

Activiteitencommissie Watersportvereniging.



34